Is het ongezond om elke dag havermout te eten?
Ja, er zijn grenzen – zelfs bij havermout.
DOOR MART DE JONG – > Artikel uit Women’s health
Ondanks het feit dat havermout een zeer gezonde reputatie heeft, kan te veel havermout eten ook vervelende bijwerkingen of zelfs lichamelijke problemen opleveren. Dit is waar je tegenaan kunt lopen en hoe je wél maat kunt houden.
Is veel havermout ongezond?
Verstoppingen – Te grote porties, te veel rauwe (droge) of ongare havermout eten, kan leiden tot verstoppingen in je darmen…. Je darmen zijn op zo’n moment niet meer in staat om de hoeveelheid voedsel te verwerken, doordat de ongekookte havermout vocht aantrekt en een grote brok vormt. Dat komt door de grote hoeveelheid vezels die havermout bevat. Een verkeerde inname kan zo de stoelgang hinderen, in plaats van bevorderen.
Spijsverteringsproblemen – Havermout bevat fytinezuur, wat vaak als een antinutriënt wordt omschreven. Een overdaad aan fytinezuur zorgt ervoor dat bepaalde vitaminen en mineralen zoals calcium, magnesium, zink en ijzer minder goed door de darmen kunnen worden opgenomen, met als gevolg dat je in ernstige gevallen tekorten opbouwt.
Dat grootmoeders tip om je havermout een nachtje te weken helpt om de hoeveelheid fytinezuur te verlagen, is helaas maar de halve waarheid. Ja, het helpt een beetje, maar er blijft nog altijd fytinezuur achter. Het andere nadeel is dat de hoeveelheid ijzer en zink ook afnemen door het weekproces. Je kunt je dus afvragen in hoeverre je erop vooruitgaat.
Diabetes type 2 – Met onbewerkte havermout heb je er geen last van, maar als je veel van de bewerkte varianten eet (vaak te herkennen aan geportioneerde zakjes), kun je onbewust grote hoeveelheden suiker binnenharken. Top je het geheel ook nog af met honing of andere zoetigheid, loopt het vrij snel op. Onderzoek toont aan dat structureel te veel suiker eten de insulineresistentie kan aantasten, met als gevolg dat je diabetes type 2 kunt ontwikkelen.
Tip: Koop altijd de onbewerkte havermoutvarianten zonder toegevoegde smaakjes en/of suikers. En wees een beetje zuinig met suikerhoudende toppings. Ja, ook fruit telt mee.
Te veel vezels – Havermout is een zeer vezelrijk product, wat absoluut positief is voor je stoelgang mits je niet overboord gaat. Als man of vrouw van 19 – 50 jaar, dien je respectievelijk 38 en 25 gram vezels per dag binnen te krijgen. Even voor het idee: per 100 gram havermout haal je ruim 9 gram vezels in huis, dus je kunt je voorstellen dat je al snel aan je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zit. Ga je echter overboord met vezels, dan loop je risico op verstoppingen (zie eerste alinea), gasvorming, uitdroging, spijsverteringsproblemen en terugvloeiend maagzuur – ook bekend als gastro-esofagaal reflux.
Tip: Om de kans op deze klachten te verkleinen, is het bij een vezelrijk dieet (meer dan 50 gram vezels per dag) belangrijk om voldoende te blijven drinken. Op deze manier voorkom je dat vocht uit andere belangrijke systemen van het lichaam wordt onttrokken. Daarnaast is het belangrijk om goed naar je lichaam te blijven luisteren…
Hoeveel is te veel havermout?
‘Havermout wordt inderdaad gelabeld als een gezond product met veel voordelen, maar alles waar tè voor staat is zelden goed voor je,’ zegt de Nederlandse voedingswetenschapper dr. Ludidi. ‘De dosis maakt het vergif, zoals Paracelsus ooit zei. En zo kan zelfs water uiteindelijk slecht voor je zijn.’ Daarom is het key om jouw persoonlijke balans te vinden qua hoeveelheden. Maar hoe doe ik dat? vraag je je wellicht af.
‘We zijn gewend om, op het avondeten na, iedere dag hetzelfde te eten terwijl onze trainingsroutines per dag verschillen,’ zegt Ludidi. ‘Het zou beter zijn om je voedselinname op af te stemmen op je dagelijkse verbruik. Daarom zou ik adviseren om havermout niet iedere ochtend te eten.’
Neem je tijd
Volgens Ludidi is het ‘ik zit vol’-signaal daarom één van de belangrijkste tekenen op te letten. ‘En om vooral niet te snel te eten,’ voegt hij toe. ‘Hoe sneller je eet, des te meer eten je naar binnen kunt stoppen, aangezien je verdedigingsmechanismen pas na 20 minuten beginnen te werken.’ Door langzaam te eten, kun je een betere inschatting maken van een normale portie, passend bij jouw lichaamstype.
Om te herkennen dat je te veel havermout eet, zijn er gelukkig wel paar duidelijke rode vlaggen. ‘Als je elke keer merkt dat je moet proppen om het op te krijgen, dan ben je teveel aan het eten,’ zegt hij. ‘En als last krijgt van een opgeblazen gevoel of darmproblemen, zou ik zeker zoek te gaan naar alternatieve producten.’